Het is inmiddels een bekend beeld: in vergaderingen en steeds vaker ook in trainingen en cursusdagen is de blik van de groep schuin naar beneden gericht, naar laptop of tablet. Er wordt druk getikt en geswipet en de trainer hoopt maar dat ze niet aan het Facebooken zijn.

Papierloos werken

Papierloos werken lijkt de toekomst te hebben en heeft zeker een aantal voordelen: het zou beter voor het milieu zijn (vooral als je lang met je device doet en hem netjes afvoert), documenten zijn beter terug te vinden, je hebt geen honderd mappen meer nodig om alles te archiveren en je kunt eenvoudig documenten met je collega’s delen.

Papierloos leren

Ook papierloos een training of cursus volgen heeft deze voordelen. Bij volledige online trainingen en cursussen komt daar nog bij dat je kunt leren waar, wanneer en hoe snel je maar wilt. Bovendien kun je filmpjes, animaties en andere content makkelijk even terugkijken, en zo kent online leren nog tal van andere voordelen. Maar als het gaat om aantekeningen maken, heeft papierloos leren ook een groot nadeel: je leert er minder van.

Onderzoek

Uit onderzoek blijkt dat in leersituaties het maken van aantekeningen met de hand een hoger leerrendement oplevert dan wanneer hiervoor een laptop wordt gebruikt. Eerder al werd aangetoond dat een device dat is verbonden met internet een sterke afleider kan zijn vanwege sociale media. Maar ook wanneer een device alleen gebruikt wordt voor het maken van aantekeningen is de leeropbrengst groter wanneer de aantekeningen met de hand gemaakt worden.

Hoe kan dat?

Men vermoedt dat dit komt doordat bij het schrijven al een vertaalslag gemaakt wordt naar eigen woorden en/of een schematische weergave van wat er verteld wordt. Hierdoor is de lerende direct bezig met het verwerken van de stof. Digitaal aantekeningen maken gaat sneller, en er wordt dan ook meer genoteerd. Maar de aantekeningen zijn vaak letterlijk, en de genoemde vertaalslag wordt hier niet gemaakt, waardoor op dat moment geen verwerking plaatsvindt. En als je, zoals de meeste mensen, je aantekeningen na een training niet meer doorkijkt, mis je dus een flink stuk leeropbrengst.

De oplossing

Wil je echt iets opsteken van een training of cursus, maak je aantekeningen dan met de hand!

* Onderzoek: The Pen Is Mightier Than the Keyboard: Advantages of Longhand Over Laptop Note Taking